آب عنصری حیاتبخش است که تداوم زندگی انسان در گرو حفاظت از این عنصر گرانبهاست. عنصری که مایه حیات بشریت و همه جانداران است. لیکن در روزگار قدیم تنها مردم نواحی کویری و اقلیم‌های گرم و خشک بودند که قدر و قیمت واقعی آن را به‌وضوح درک می‌کردند. در روزگار کنونی شرایط متفاوتی در بیشتر منابع آبی پدید آمده است و اهمیت حفاظت از منابع آبی هر چند کم‌وسعت و کم‌حجم و با سرعت و جریان محدود هم مورد تاکید بسیار است. در خلقت خداوند حکمت‌های فراوانی وجود دارد. آب این نعمت الهی در چرخه‌ای زمینی-آسمانی به گردش درآمده حیات را برای تمامی موجودات زنده به ارمغان می‌آورد. حیوانات و گیاهان نیز محتاج آب هستند.
خاک نیز تشنه آب است. تغییرات اقلیمی بر اکوسیستم‌های آبی و میزان بارش‌های سالیانه هم تاثیرگذار بوده است. نقش آب در جریانات هوایی و پدیده‌های جوی قاره‌ای- اقیانوسی نیز قابل توجه است. اهمیت آب‌هایی که از دل زمین می‌جوشند یا در پهنه‌ای از خاک گسترده‌اند بسیار باارزش است و زمانی که از توسعه پایدار نام می‌بریم، نگاه‌ها متوجه منابع آبی موجود می‌شود و با توجه به تنوع پارامترهای توسعه پایدار، آب مهم‌ترین نقش را در توسعه پایدار جوامع انسانی ایفا می‌کند. اولین مقوله‌ای که در توسعه پایدار جلب‌نظر می‌کند، حصول اطمینان از تامین آب مصرفی مورد نیاز شهروندان در بلندمدت و بررسی منابع آبی منطقه است.
همان آبی که روزگاری انسان‌ها را از غارنشینی و بیابانگردی به یکجانشینی، روستانشینی و شهرنشینی سوق داد. اکنون در تامین نیاز آب مصرفی ساکنان کره خاکی با معضل کم بارشی و کمبود منابع در اختیار و کاهش حجم آب شیرین بهداشتی مواجه هستیم. سهم منابع آب در توسعه پایدار شهری و تعیین جایگاه شهر از این منظر مشخص می‌شود. شهرها را بر اساس سطح دسترسی به منابع آبی تقسیم‌بندی می‌کنند و یکی از ویژگی‌های شهرهای پایدار قرارگیری شهر در موقعیت جغرافیایی پربارش و در مجاورت رودخانه، حوضه آبریز و آبخوان و تالاب‌های محلی است. چنانچه پایداری منابع آبی در یک موقعیت جغرافیایی اطمینان‌بخش باشد توسعه پایدار محیط‌زیست شهری اولویت می‌یابد.
لیکن اگر یک محدوده مسکونی یا منطقه شهری فاقد آب‌های سطحی و زیرسطحی برای تامین نیاز شهروندان باشد، تامین آب شرب شهروندان یک اولویت است. مصارف صنعتی-کشاورزی و تفریحی و تفرجگاهی در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرند. محیط‌زیست شهری در گذشته یا به‌صورت طبیعی وجود داشته یا بنا به سلایق مدیران شهری به‌صورت تصنعی و انسان ساخت در قالب پارک‌های شهری نمود پیدا کرده است. لیکن نوع نگاه به محیط‌زیست شهری از دید صرف تفننی و زیبایی‌شناسی منظر به اولویت حفاظت و حمایت از سلامت شهروندان و کاهش منابع آلایندگی شهری گسترش یافته است. در هسته مرکزی شهرها علی‌رغم محدودیت‌های فضای کالبدی و تنوع کاربری‌های شهری با شیوه‌های نوین مدیریت آبیاری و آبرسانی فضای سبز شهری هم از بُعد زیبایی منظر و هم از بُعد تاثیرگذاری مثبت بر محیط‌زیست شهری توسعه یافته است. در دیگر نواحی شهری و مناطق حاشیه‌ای و پیرامون شهری که زمین با مساحت‌های بیشتری در اختیار مدیران شهری قراردارد، امکان توسعه پایدار محیط‌زیست شهری با هزینه‌های کمتر قابل بررسی است. در نواحی پیرامون شهری فضای سبز شهری سدی محکم در برابر ورود آلاینده‌های خارجی از بیرون محدوده شهری به درون شهرها است. دسترسی به منابع و مخازن آب خام و پساب‌های تصفیه شده برای حفاظت از محیط‌زیست شهری در ابعاد کنونی و توسعه پایدار محیط‌زیست شهری بر مبنای برنامه‌های بلندمدت یک ضرورت است و آینده‌نگری به‌گونه‌ای با ظرفیت منابع موجود و منابع در دسترس امکان تامین نیازهای شهروندان در سالیان متمادی از لحاظ رشد جمعیت و گسترش محدوده‌های شهری قابل ارزیابی است.
شناخت چالش‌های پیش‌روی منابع آبی یک راهکار است. ورود پساب‌ها، زه‌آب‌ها، شیرابه‌ها و آلاینده‌های منابع به آب‌های سطحی و زیرسطحی یک تهدید برای منابع آبی محسوب می‌شود. حال در صورتی که مانع از ورود آلاینده‌ها به منابع آبی و انتشار آنها در محیط‌زیست شهری شویم، امکان تخصیص مقادیر صرفه‌جویی شده به دیگر کاربری‌ها بر اساس ضرورت‌های شناخته شده میسر می‌شود. با جمع‌آوری، تخلیه و در صورت امکان تصفیه پساب‌های شهری و صنعتی و زه‌آب‌های کشاورزی در محل‌های معین شده و حفاظت از منابع آبی موجود توسعه پایدار محیط‌زیست شهری برای استفاده شهروندان و سالم‌سازی محیط‌زیست قابل برنامه‌ریزی خواهد بود، بنابراین انجام هرگونه برنامه‌ریزی برای انجام فرآیند توسعه پایدار شهری-صنعتی و زیست‌محیطی منوط به تامین منابع پایدار آبی و پایدارسازی منابع آبی با شیوه‌های مختلف از جمله کاهش مصارف مختلف و پیشگیری از هدر رفت یا آلوده‌شدن منابع موجود است. کاهش سطح آب‌شیرین تصفیه شده برای شرب شهروندان از یک سو و کمبود منابع آب خام برای تامین آب آبیاری پارک‌ها و بوستان‌ها و جنگل‌های شهری و تفرجگاه‌های گردشگری هم معضلی دیگر است که باید راهکارهایی برای مواجهه با این فرآیندهای منفی اندیشیده شود و محدودیت‌های منابع مالی-انسانی و محدودیت‌های مکانی- زمانی را نباید از یاد ببریم.